Czy pamiętamy jeszcze Dziesięć Bożych Przykazań..? Mody się zmieniają – prawda trwa..
W tym kontekście warto porównać treść Dekalogu z pewnym wyczuciem moralnym, jakie w każdym z nas jest zakodowane.

Łatwo można zauważyć, że właściwie nie ma zbyt wiele do myślenia – nakazy Dekalogu są wyryte nie na kamiennych tablicach, lecz w sumieniu każdego człowieka.

Kończy się Adwent – nie tylko ten przed Bożym Narodzeniem, ale szybko upływa także Adwent mojego życia, czas oczekiwania na najważniejsze spotkanie.

A czas mojego życia nie jest rozmytą kałużą, która rozlewa się bez kontroli, lecz ma swój rdzeń, wokół którego powinien być zorganizowany. Tym rdzeniem jest właśnie Dekalog.

Niekiedy szukamy filozofii życia gdzieś bardzo daleko, a gdy nie znajdujemy, mówimy o zagubieniu i z tego zagubienia robimy własną filozofię życia, w której szukamy usprawiedliwienia tego, że jednak czasem nam się to życie rozchodzi.

Nie szukajmy daleko. Nikt nie wymyślił lepszej filozofii życia od tych dziesięciu krótkich zdań. A gdy chwila refleksji ukaże nam, żeśmy od nich trochę zboczyli, umiejmy zdobyć się na to, co najbardziej oczywiste – na krok powrotu.

Dekalog istnieje od pięciu tysięcy lat. Miliony przeszły przede mną. I moje życie również zostanie zmierzone, zważone i ocenione w świetle tych dziesięciu prostych treści.

Niech one nie będą wyryte tylko w moim sumieniu, lecz niech się wyryją także na moim postępowaniu.

Wszyscy kochamy Święta Bożego Narodzenia. Bo bogato wystrojona choinka, suto zastawiony stół, a przedtem szał przedświątecznych zakupów..

To wszystko jest miłe i przyjemne, ale ma jeden uboczny efekt – ubiera wydarzenie narodzin Jezusa w legendę i bajkę dla dzieci.

Tymczasem historia Bożego Narodzenia wyglądała zupełnie inaczej. Święta Rodzina nie należała do szczególnie zamożnych (z okazji obrzezania Jezusa, Maryja z Józefem złożyli w ofierze parę gołębi, a była to ofiara przepisana prawem dla ubogich). Bóg nie przyszedł na świat w czasach pampersów, płynów do prania i dezodorantów, ale w warunkach – tak to określmy – higienicznie ascetycznych.

Owszem, poczęcie było niezwykłe.. ale wcielenie nie było udawane, więc potem już wszystko toczyło się normalnie, tak jak w przypadku narodzin innych dzieci, i było prawdopodobnie bardziej surowe, niż skłonni jesteśmy myśleć o „narodzinach Boga”.

Oczywiście nie ma w tym nic złego, że nasza pobożność otacza to, co dla nas ważne, różnymi ozdobnikami, ale czasem warto sobie uświadomić, jak jesteśmy uwięzieni w naszych wyobrażeniach i nie potrafimy się z nich wyzwolić.

To wydarzenie, które już niedługo uczcimy kolorowymi świecidełkami i obfitym jedzeniem, było w rzeczywistości proste i ubogie, ale jest najważniejszym wydarzeniem świata – środkiem ciężkości nie tylko całego Kosmosu, ale i życia każdego z nas.

Wszechświat galaktyk, gromad, atomów i cząstek elementarnych jest moralnie obojętny, ale myśl ludzka ma taką moc, że czego się dotknie, może to zamienić na dobro lub zło.

Nóż jest kawałkiem zaostrzonej stali z dorobioną rękojeścią. Można nim ukroić kawałek chleba lub zabić człowieka. Myśl zamienia świat z moralnie obojętnego na przesiąknięty wartościami.

To jest zadziwiające. Bóg pomyślał-wyrzekł słowo: „Stań się!” i stał się Wszechświat.

Człowiek formułuje myśl – nawet nie musi jej wypowiadać – i Wszechświat staje się dobry lub zły. Drzemie w nas potężna moc twórcza: jesteśmy twórcami dobra, ale, niestety, możemy być także twórcami zła.

To nic, że dokonuje się to w szarych komórkach, że na zewnątrz tego nie widać. Myśl jest czynem, i to czynem głęboko ludzkim. Przecież wszystkie nasze czyny poczynają się w myślach.

Zauważmy, że gdy chcemy nad czymś poważnie pomyśleć, podjąć ważną decyzję, zastanowić się głęboko nad jakąś sprawą, staramy się znaleźć spokojny kąt, odciąć się od zewnętrznego świata, może nawet zamknąć oczy. Obrazy, nieustannie atakujące nas z otaczającego świata, utrudniają myślenie.

Nasza dzisiejsza kultura jest kulturą obrazu: telewizja, reklamy, kolorowe i ciągle zmieniające się wrażenia, jak w kalejdoskopie… Nie mamy czasu na samodzielne myślenie. Starajmy się więc kontrolować tę inwazję obrazów na nasze wewnętrzne życie. Twórzmy w sobie przestrzeń wyciszenia, w której moglibyśmy usłyszeć głos własnej myśli. I głos Boga, bo jeżeli Bóg do nas przemawia, to zawsze przez naszą myśl.

W Adwencie dociera do nas znad Jordanu wołanie Jana Chrzciciela:

– „Jam głos wołającego na pustyni: ‘Prostujcie drogę Pańską’”.

Jan Chrzciciel usłyszał głos Pana na pustyni, w odosobnieniu.
Bo tylko w skupieniu i przestrzeni ciszy można prostować drogi swojego życia.

W jednej z gazet można wyczytać następującą charakterystykę naszego pokolenia:

’Dziś rzadziej zawieramy małżeństwa, łatwiej decydujemy się na rozwody, żyjemy dłużej, mamy więcej dni wolnych od pracy, dłużej uczęszczamy do szkół, coraz więcej patrzymy na telewizję, częściej wyjeżdżamy na wakacje, często za granicę. Popełniamy więcej zbrodni, zwłaszcza szczególnie wyrafinowanych. A przede wszystkim mamy coraz więcej pieniędzy dla siebie, chociaż wszyscy bez przerwy narzekamy na nieustanne podrażanie życia.’

Ta dziennikarska, może zbyt powierzchowna charakterystyka zmian zachodzących w społeczeństwie jest świadectwem tego, że czas działa nie tylko w skali ludzkiego życia, lecz także w skali pokoleń. Jak powiadamy: czasy się zmieniają.

Najłatwiej nie zauważa się rzeczy najbardziej zwyczajnych. A ponieważ czas płynie zawsze, rzadko o tym myślimy.

Żeby sobie o tym przypomnieć, ludzie ustawiają znaki ostrzegawcze. Takim znakiem jest Adwent – czas oczekiwania, czas myślenia o czasie.

Jest to czas oczekiwania nie tylko na nadchodzące Święta. Oczekiwanie sięga głębiej. Czy człowiek tego chce, czy nie chce, czy myśli o tym, czy nie, i tak czeka na chwilę, w której czas się dla niego skończy.

Chrześcijaństwo jest religią nadziei.
Koniec czasu nie jest dla nas absolutnym końcem.
Jest rozstaniem,
na pewno bolesnym,
ale nie rozpaczliwym.

Wiem, że pasmo moich dni nie jest łańcuchem,
którego nic nie łączy.
Wiem, że za jakimś dniem,
tylko nie wiem za którym,
czeka na mnie CHRYSTUS.

Kościół w adwentowej liturgii często powtarza: „Przyjdź Panie Jezu!”

Wszechświat – ze swoimi miliardami galaktyk, przedziwnym królestwem kwantów, niezwykłą tkaniną pól fizycznych i misterną strukturą matematycznych praw, które tym wszystkim rządzą – jest czymś zachwycająco bogatym, dynamicznym i twórczym.

Samym swoim istnieniem, swoim ogromem i mądrością kompozycji chwali swojego Stwórcę. Jest jednym wielkim hymnem chwały. Ale jakby hymnem wykonywanym przez orkiestrę w pustej sali. Nawet sam nie wie, że chwali.


Człowiek, który nie tylko jest, ale wie, że jest – został przez Stwórcę zaproszony, by świadomie oddawał Mu cześć. Zaproszenie jest subtelne, ale zobowiązujące. Należy nań odpowiedzieć hojnie. Nie wystarczy przelotna myśl od czasu do czasu.

*
Gdy Jezus skończył się modlić w Ogrójcu, podszedł do uczniów i powiedział:
„Wstańcie, chodźmy…”

*

Modlitwa nie jest chwilą czasu skradzioną innym zajęciom. To sprawa zasadnicza. Modlitwa daje nam kontakt ze Źródłem i przygotowuje nas do stawiania czoła zadaniom, jakie Bóg żywi względem nas i jakie mamy w życiu wykonać.

Są to zadania różnorodne i często wykraczające poza nasze ambicje. Każdy dzień przynosi nam nowe wyzwania i jest ich tyle, że niekiedy się w nich gubimy, przytłaczają nas swoim ciężarem. Jak powietrza do oddychania, potrzeba nam dopływu codziennej energii.

Gdy po kilku chwilach
wewnętrznego wyciszenia
wzniesienia myśli do Boga
i wsłuchania się w to,
co On do nas mówi,
wracamy do codziennych obowiązków, czujemy, że mamy trochę więcej siły i woli, by ruszyć w dalszą, codzienną drogę.

Wstańcie, chodźmy. Tyle jest jeszcze do zrobienia…

Czy zastanawialiśmy się kiedyś, co to jest czas? Bo przecież nie chodzi o ten mechanizm, który napędza wskazówki zegarka lub każe wyświetlać się kolejnym cyferkom na ekranie komórki lub smartfona.

Czas, który na pewno jest napędzany przez jakiś mechanizm – mechanizm niezwykle subtelny i niezwykle potężny:

– subtelny, bo go nie widać, nie można go dotknąć, ani nawet dokładnie opisać,

– a jednak potężny, bo podlega mu Wszechświat i wszystko, co znamy.

Nieubłaganym wskaźnikiem czasu, niezawodnym zegarem jest ludzkie ciało. Każdy siwy włos, każda zmarszczka, choćby najstaranniej wygładzana w salonie kosmetycznym, pokazuje, że jesteśmy we władztwie czasu.

Starzenie się jest powodowane przez różne procesy biologiczne i biochemiczne, ale to nie one są czasem; one są tylko wskazówkami zegara, który odmierza upływanie czasu.

Czymże jest więc czas?

Choć go tak dobrze znamy, choć doświadczamy go bez przerwy – nie wiemy. Jest dla nas Wielką Tajemnicą, dobrze znanym Wielkim Nieznajomym..

..jest również Wielkim Zwodzicielem.

Nieustanne działa,
nieustannie upływa,
nieustannie nas z sobą unosi,
ale udaje, że go nie ma.

Jest bardziej przezroczysty, niż powietrze.

Wszędzie pełno rozmaitych rzeczy:
drzew, domów,
obowiązków, spóźnionych terminów,
zmęczeń i przyjemności.

Wśród tych rzeczy nie ma czasu.
Zręcznie się ukrywa w naszej codzienności,
Ale nie daruje ani jednej minuty,
ani najdrobniejszej części sekundy.

Tak często spoglądamy na zegarek. Obojętnie, czy jest to tradycyjny zegarek, czy jakieś elektroniczne urządzenie. Ten mały przyrząd informuje nas, jaka chwila minęła w historii Wszechświata i w historii naszego życia. Ale również subtelnie, nienarzucająco się pyta, ile już Dobra narosło na naszym koncie.

Bowiem czas to wielki kapitał, który może nam przynieść ogromne zyski.

Blaise Pascal, uczony i filozof, jest jednym z twórców rachunku prawdopodobieństwa. Rachunek ten powstał w związku z grami hazardowymi. Jakie jest prawdopodobieństwo wygranej? Czy warto ryzykować?

Pascal uważał, że życie jest grą hazardową.

Mamy przed sobą do wygrania lub stracenia wielką stawkę.

Długo nad tym rozmyślał i swoje rozumowanie zapisał w krótkim fragmencie, znanym jako „zakład Pascala”. Oto jego treść:

Są dwie możliwości: albo Bóg jest, albo Go nie ma.

Jeżeli przyjmę, że Bóg jest, a Boga nie ma, ryzykuję swoim skończonym, krótkim życiem.

Właściwie czym ryzykuję? Chyba tylko tym, że gdybym uważał, że Boga nie ma, mógłbym nie wkładać tyle wysiłku w to, by żyć uczciwie…

Jeżeli jednak przyjmę, że Boga nie ma, a Bóg jest, ryzykuję nieskończoną wiecznością.

Zysk i strata są niewspółmierne. Mają się do siebie, jak skończona liczba do nieskończoności.

Wybór powinien być więc oczywisty. Ale dla wielu ludzi wciąż nie jest.

W Adwencie przypominają się dwaj święci, tak bardzo do siebie niepodobni: święty Mikołaj i święty Jan Chrzciciel.

Współczesny święty Mikołaj podobny jest trochę do dobrego anioła albo do zasobnego ziemianina z worem, wkładającego serdeczne prezenty pod poduszki. Z kolei święty Jan Chrzciciel ma minę taką, jakby wszystkie poduszki i materace chciał podpalić.

Święty Mikołaj jest raczej okrągły, z brzuszkiem. Wydaje się, że nie jadał koników polnych, a raczej jajecznice na boczku.

Jan Chrzciciel – chudy, umartwiony, święty jak ulał. Szarańczę łykał jak ostrygi i jeszcze dosładzał leśnym miodem.

Pierwszy był i jest dla dzieci. Drugi – tylko dla dorosłych i dzieci raczej bałyby się go, jak stracha na ludzi.

Święty Mikołaj jest raczej milczący, woli przez godzinę rozdawać prezenty, niż głosić kazania.

Święty Jan Chrzciciel rąbie kazaniami, jak siekierą – wszystkich tych, którzy czują się zabezpieczeni w swej wierze, którzy chcą sobie ogrzać stajenkę i czuć się dobrze w przekonaniu, że są lepsi od innych.

A człowiek wierzący w Boga powinien mieć wielkie poczucie odpowiedzialności za zło na świecie. Może za mało się modlę, za mało żyję prawdziwą wiarą? Może za mało staram się o nawrócenie innych?

Gdybyśmy tak odskrobali świętego Mikołaja ze wszystkich pierników i cukierków, to znaleźlibyśmy w nim kogoś bardzo, ale to bardzo podobnego do świętego Jana Chrzciciela.

A więc święci są jednak podobni, tylko my ich ze sobą różnimy..

Na początku było Słowo – Wielka Myśl i Wielka Miłość. Z tej Miłości narodził się Wszechświat. U jego początku jest Dobro. W ten sposób nastał świt – dzień pierwszy..

To było Pierwsze Wcielenie Słowa-Logosu. Odwieczne Słowo stało się ciałem Wszechświata. Po miliardach lat Wszechświat wyda nas, istoty rozumne i świadome, które nie tylko rzucą wyzwanie racjonalności otaczającemu ich światu, ale także postawią pytania o dobro i zło.

Wszechświat narodził się z Miłości. Nie przypadkiem także człowiek rodzi się z miłości swoich rodziców. Mamy prawo uważać, że każde poczęcie nowego człowieka jest „obrazem i podobieństwem” tamtego poczęcia. Ale zbyt często obrazem boleśnie zniekształconym.

Bo wraz z pojawieniem się człowieka, pojawiła się we Wszechświecie cecha, której mu dotychczas brakowało, a która musiała zaistnieć, żeby Wszechświat był bardzo dobry – to wolność decyzji. Możliwość postąpienia tak, jak ja chcę – wobec całego nieskończonego Dobra Istnienia, nawet wbrew niemu.

Odwieczny wybór: albo zakorzenienie się w Dobru, albo ustanowienie własnego porządku. Non serviam (łac. nie będę służył!).

Pierworodna wina człowieka-każdego z nas polega na tym, że do nieskończonego pola Dobra człowiek wprowadził zgrzyt – irracjonalność zła.

Cisza Adwentu oświeca nasze wnętrza.. uświadamia, że choć zło-grzech jest zawsze czymś osobistym, jest ono również dramatem Logosu, jego Golgotą. Wzgórze o tej nazwie poza murami starożytnej Jerozolimy może było już tylko prostą konsekwencją…

(ks. M.Heller)

Wieczność już teraz przenika w moje tkanki. Wystarczy chwila skupienia i słowo modlitwy, by wznieść się ponad czas..

Znany amerykański fizyk Frank Tipler napisał książkę pod dość dziwnym tytułem: „Fizyka nieśmiertelności”.

Ale książka rzeczywiście zawiera to, co tytuł zapowiada.

Frank Tipler skonstruował model Wszechświata, w którym cała informacja z przeszłości nie ginie, lecz jest przechowywana w geometrycznej strukturze Kosmosu i kiedyś, po miliardach lat, kiedy Wszechświat z powrotem „zwinie się do punktu”, informacja ta ponownie odżyje i nie zaginie na zawsze. Wtedy będziemy żyć jeszcze raz, na nowo, ale już bez przemijania.

Model ten, choć jest zbudowany przy pomocy matematyki, ma w sobie coś z science fiction.

Opiera się na zbyt wielu dowolnych założeniach, by mógł być realistycznym modelem naszego Wszechświata. Ale ma jedną wielką zaletę – w bardzo naoczny sposób stawia pytanie: czy można odzyskać utracony czas..?

Oczywiście – czasu nie można zawrócić..

Żaden matematyczny model nie przywróci nam minionych lat, ale własnym wysiłkiem możemy tak wzbogacać czas teraźniejszy, żeby pokryć wszystkie straty, jakie narobiliśmy w przeszłości. Środek zaradczy kryje się w nas samych, w naszej woli. Trzeba naprawdę chcieć i chcenie zamienić w czyn.

Czas można wzbogacać na różne sposoby: przez pomnażanie tego, co się ma, przez staranie się o lepszą sytuację życiową i coraz lepsze kontakty z ludźmi, przez wzrost swojej wiedzy i umiejętności. Ale to wszystko na niewiele się zda, jeżeli nie będziemy wzrastać moralnie, to znaczy w dobru naszego życia.

Jedynie dobro, jakie sprawiamy w sobie i wokół nas, jest w stanie nie tylko wzbogacić nasz czas, ale również wymazać zło, jakie zagnieździło się w naszej przeszłości.

Model Franka Tiplera jest naukową fikcją, ale my, dzięki naszej wierze – nie potrzebujemy takich sztuczek, by żywić przekonanie, że nasz czas nie przemija, lecz narasta ku swojemu spełnieniu.

Życie ludzkie nie przemija jednokierunkowo i bezpowrotnie. Jest raczej rozpięte pomiędzy czasem i wiecznością.

I nie jest tak, że wieczność czeka na nas dopiero – być może – za wiele, wiele lat.

Nawet jeżeli będę jeszcze długo żył – wieczność już teraz przenika w moje tkanki. Wystarczy chwila skupienia i słowo modlitwy, by wznieść się ponad czas i wszystkie jego obietnice.

Okres Adwentu uczy nasze oczy przenikliwości – żebyśmy nie zatrzymywali wzroku na przemijających minutach, lecz byśmy poprzez cienie przemijania dostrzegali światło, w którym mamy się zanurzyć.

(ks. M.Heller)

Dlaczego Bóg milczy? Dlaczego, badając Wszechświat, nigdzie Go nie widzimy? Dlaczego tak umiejętnie ukrywa się przed ludzkim wzrokiem?

O ile prostsze byłoby życie, gdyby On jakoś wyraźnie powiedział, że jest?

Niechby pozostawił choć jeden mały, ale wyraźny ślad, tak żeby Go można było po nim rozpoznać. Nie musiałby to być wszędzie widoczny napis „Made by God”, ale jakiś znak, że On tędy przeszedł.

Jakby się wówczas ładnie zamknęło usta wszystkim wojującym ateistom, którzy nieustannie rzucają argumentem, że nauka już tak dokładnie zbadała Wszechświat i nigdzie nie natrafiła na żaden ślad Boga. A Bóg ciągle milczy i pozwala ludziom wierzyć, że Go nie ma.

Zastanówmy się trochę głębiej: czego my tak właściwie szukamy? Jakiegoś detalu we Wszechświecie, jakiegoś konkretnego zjawiska, którego nie dałoby się wyjaśnić innymi zjawiskami, lecz które domagałoby się istnienia „Kogoś, kto to zrobił”.

Może szukamy w złym kierunku. Grzebiemy w detalach. Chcemy zidentyfikować jakiś ślad. Ale na próżno. Nadal nic nie ma. Spróbujmy – przeciwnie – poszukać czegoś wielkiego, czegoś, co jest we wszystkich detalach, a czego nauka nie wyjaśnia, bo musi to milcząco założyć, żeby móc w ogóle zrobić cokolwiek.

Jest coś takiego, ale my tego nie dostrzegamy, gdyż ono jest wszędzie. Pomyślmy:

Wszechświat JEST – ISTNIEJE.

Ja także uczestniczę w jego istnieniu. To jest tak oczywiste, że o tym w ogóle nie myślę, ale wszystko, co myślę i co robię, myślę i robię, bo JESTEM.

Gdy zastanowimy się nad tym głębiej, mamy prawo nazwać to śladem Stwórcy, ale nie jest to ślad wyciśnięty w jakimś jednym miejscu stworzenia, lecz całe stworzenie jest jednym Wielkim Śladem Boga.

Dlatego wiedza o Bogu zasadniczo różni się od wiedzy naukowej. Bóg nie jest częścią świata, którą trzeba wyjaśnić, lecz zasadą, która wszystko wyjaśnia; nie jest częścią wiedzy obok innych rodzajów wiedzy, lecz Nieskończonością, którą każde dążenie wiedzy zawsze zakłada z góry i wewnątrz której biegnie swoimi skończonymi szlakami.

A więc szukamy Boga daleko i frustrujemy się, że Go nie znajdujemy, a On nie jest daleko, lecz blisko – tak blisko, że bliżej być nie może.

Bo cóż mi jest bliższego od mojego istnienia?
Ciało, jego tkanki, nerwy i mózg otrzymałem od Wszechświata.
To prawa przyrody sprawiły, że się narodziłem, że żyję.

Zamykam oczy i staram się wniknąć w moje wnętrze tak głęboko jak się tylko da.

Słyszę swój oddech,
tętno mojego serca,
czuję bieg moich myśli
– jeszcze myślę za płytko,
– jeszcze trzeba głębiej.
Wiem, że jestem. Nie widzę tego,
Ale to jest moje najgłębsze doświadczenie,
Podstawa i fundament wszystkiego.
Nie ma nic bardziej mojego niż to, że JESTEM.
Tu dotykam Tego, którego szukałem.
To On wypowiada „Stań się!”
I wszystko się staje.

*
(ks. Michał Heller)